Ο ορισμός του δασκάλου από τον Ευάγγελο Παπανούτσο
"Αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί."
“Δάσκαλος δεν είναι αυτός που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά γράμματα, μουσική, καλούς τρόπους... Αυτά τα μαθήματα είναι εξωτερικά. Μένουν στην επιφάνεια σαν τα ρούχα που φορούμε.
Δεν εισχωρούν παράμεσα στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που λέμε προσωπικότητα: Πνεύμα, ήθος, χαρακτήρα. Εκτός αν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση γνώσεων αλλά τα χρησιμοποιούν ως μέσα να για να πετύχουν το στόχο της διαμόρφωσης της προσωπικότητας.
” Δάσκαλος για τον Παπανούτσο είναι: ”...αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί. Τούτο μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς. Ο αληθινός δάσκαλος ενηλικιώνεται παραμένοντας παιδί στην ψυχή, άνθρωπος δηλαδή εύπλαστος, δροσερός, αγνός.
Αδύνατο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολο, σχεδόν υπεράνθρωπο είναι αυτό που του ζητούμε, να συνθλίψει μέσα του το χρόνο, να γερνάει φυσιολογικά και όμως να μένει νέος στην ψυχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση στα αισθήματα, στις σκέψεις, στις επιθυμίες του νέου ανθρώπου που θα διαπαιδαγωγήσει, να τον καταλαβαίνει, να χαίρεται, να διασκεδάζει μαζί του, να σκέπτεται τις σκέψεις του, να να επιθυμεί τις επιθυμίες του, να πονάει τον πόνο του…
” Στο βιβλίο του παρακάτω αναφέρει ότι “ …Επίσης πετυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια…
Ο θρίαμβος του δασκάλου είναι να κάνει τον νέο άνθρωπο αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του , στον τρόπο που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που σημασιολογεί τη ζωή ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη από χειραγώγηση και ούτε από τον ίδιο τον δάσκαλο του...
Τελευταίο ο Παπανούτσος εκθέτει το πιο σημαντικό.. Την αγάπη για το παιδί... ”Άφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα την πρώτη αρετή) του δασκάλου... Την αγάπη για το παιδί... Στο παιδί που δεν έιναι δικό του αλλά γίνεται δικό του όταν συνδεθεί με την παιδευτική σχέση.
Στο παιδί ως παιδί που ως ένα νέο και τρυφερό βλαστάρι που δεν έχει ακόμα ξεδιπλώσει τα φύλλα του αλλά κλείνει μέσα του τόσους θησαυρούς -νοημοσύνης, ευαισθησίας-δραστηριότητας- και περιμένει τη δική του στοργή και φροντίδα για να ανθοβολήσει, να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί.
Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) αφοσιώνεται ο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει περιεχόμενο και γίνεται ο άξονας της ζωής του...
Στο δοκίμιο “Πρωτοβουλία και οίστρος ... Ιδού το μάθημα¨ αναφέρει χαρακτηριστικά: ” Κατάλαβε το καλά, και κλείσε αυτή την αλήθεια μέσα στην ψυχή σου, ότι η διδασκαλία ανήκει στην κατηγορία των πνευματικών έργων όπου το καλό αποτέλεσμα είναι προϊόν έμπνευσης και δημιουργικού οίστρου.
Με μια λέξη: είναι δημιουργία. Και ο άξιος δάσκαλος: δημιουργός. Αυτό πρέπει να σκέπτεσαι όταν αρχίζεις όχι μόνο μια σειρά μαθημάτων, αλλά και το κάθε μάθημα, κάθε ώρα διδασκαλίας.
Δε θα εργαστείς απάνω σε γνωστές και πολυμεταχειρισμένες, στερεότυπες φόρμες και φόρμουλες (όπως: ο τεχνίτης στα «βάναυσα» έργα), αλλά θα δημιουργήσεις πάντοτε κάτι νέο και πρωτότυπο, κάτι που δεν είχε, δεν μπορούσε να έχει γίνει ως τώρα (όπως ο αληθινός ποιητής στα «ευγενή» έργα του πνεύματος).”
Στο ίδιο δοκίμιο αναφέρει τη προπαρασκευή ενός δασκάλου... Προσπερνάω την πρώτη που αναφέρεται στον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας που γίνεται όταν αρχίζει και ξετυλίγεται αβίαστος και παραγωγικός ο ευρετικός διάλογος (όπως τον ονομάζει)με τους μαθητές μας κατά τη διερεύνηση ενός θέματος και συζήτηση των αποριών...
Πηγαίνω στη δεύτερη προπαρασκευή που θέτει... “Η δεύτερη, η πιο ουσιαστική και η πιο κουραστική, δε γίνεται, δεν μπορεί να γίνει την παραμονή της διδασκαλίας σου, αλλά κρατάει χρόνια πολλά, όσα θα διαρκέσει η επαγγελματική σου ζωή.
Πρέπει να κατακτήσεις εις βάθος την «ύλη» που θα διδάξεις, με τη συστηματική και αδιάκοπη μελέτη και οικείωση της μεθόδου και των πορισμάτων της αντίστοιχης επιστήμης.
Ο αείμνηστος Δάσκαλος Ευάγγελος Παπανούτσος είχε δώσει στο βιβλίο του “Δρόμοι ζωής “την ουσία του δασκάλου...
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΕΟΥΣΑΣ ΜΟΡΦΗΣ ΕΝΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ
Ένα διαγώνισμα, πόσω μάλλον τα θέματα των πανελληνίων, είναι ένα μέσο διάγνωσης των γνώσεων και της αντίληψης του μαθητή στα μαθηματικά της τάξης του. Ως εκ τούτου πρέπει να πληρεί τις 7 κάτωθι προδιαγραφές:
(α') Το διαγώνισμα θα πρέπει να εξετάζει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος της ύλης, ώστε να αξιολογείται το σύνολο των γνώσεων του μαθητή.
(β') Το διαγώνισμα θα πρέπει να μην έχει θέματα επαναλαμβανόμενου αξιολογικού στόχου. Όταν πχ βάζεις 3 φορές μελέτη κυρτότητας στο ίδιο διαγώνισμα, τότε αφενός ευνοείς υπερβολικά αυτόν που επικεντρώθηκε σε αυτήν και αφετέρου αδικείς υπερβολικά αυτόν που δεν ασχολήθηκε με αυτήν.
(γ') Το διαγώνισμα θα πρέπει να έχει θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας, ώστε να αξιολογείται ευκρινέστερα το κάθε επίπεδο, ώστε η κατανομή των βαθμών να προσεγγίζει ακριβέστερα την κατανομή των γνώσεων των μαθητών.
(δ') Το διαγώνισμα θα πρέπει να είναι κοντά στο επίπεδο και τις γνώσεις που παρέχονται επισήμως. Δηλαδή να βασίζεται αποκλειστικά στις γνώσεις και τις τεχνικές που αναφέρονται στο σχολικό βιβλίο και τις οδηγίες διδασκαλίας του Υπουργείου.
(ε') Το διαγώνισμα θα πρέπει να μην έχει ασκήσεις των οποίων η επίλυση να απαιτεί τεχνικές που περισσότερο εξαρτώνται από τυχαίους συνειρμούς, παρά από τις γνώσεις ή την αντίληψη του μαθητή.
(ς') Το διαγώνισμα θα πρέπει να μην έχει θέματα των οποίων η επιλυσιμότητα να εξαρτάται από την ορθή επίλυση κάποιων άλλων θεμάτων. Δεν θα πρέπει ένα λάθος στο Δ1 πχ να καταδικάζει και το Δ3.
(ζ') Το διαγώνισμα θα πρέπει να μπορεί να γραφεί από έναν διαβασμένο μαθητή μέσα στο 90% του διαθέσιμου χρόνου, ώστε να έχει το περιθώριο να σκεφτεί άνετα, να πειραματιστεί και να διορθώσει μικρολάθη.
Μέχρι τώρα ελάχιστα διαγωνίσματα έχω δει που να πληρούν τις άνωθεν προδιαγραφές, και κανένα πανελληνίων. Για να δούμε φέτος...
πηγή: Κώστας Κούδας. Μαθηματικό εργαστήρι
Άνοιξε η δεύτερη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στην Ελλάδα.
Παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας πραγματοποιήθηκαν προ ημερών τα εγκαίνια της Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής.
Εκεί, στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου, είναι πλέον διαθέσιμος σε όλους ο «θησαυρός» που αποτελεί αποτέλεσμα της συνεργασίας από 16 ξεχωριστά Σπουδαστήρια και Βιβλιοθήκες που λειτουργούσαν έως τώρα στο κτίριο της Φιλοσοφικής.
Με τρεις ορόφους και συνολικό εμβαδόν 7.500 τετραγωνικά, η κατασκευή της διήρκεσε περίπου 13 χρόνια και υπήρξε όνειρο ζωής για όλους τους πρυτάνεις που ασχολήθηκαν με το εγχείρημα. Αποπερατώθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 και ένα μήνα αργότερα άρχισε την πιλοτική λειτουργία της.
Στα ράφια της βρίσκονται περίπου 500.000 βιβλία, πάπυροι και χειρόγραφα, περίπου 20.000 σπάνιες και πολύτιμες εκδόσεις, 3.800 τίτλοι περιοδικών, 4.000 τεκμήρια συλλογής οπτικοακουστικού και φωτογραφικού υλικού, με εκδόσεις που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα μέχρι και σήμερα.
Εργαστήρι Λόγου - Σκέψης & Τεχνών Δώρα Π.Μαργέλη
Το κείμενο είναι παλιό. Η καλημέρα ομως φρέσκια. Είναι ακόμα επίκαιρο μιας και οι μέρες είναι παράξενες που λέει και ο Jim.
Εμείς και τα διδικτυακά μας Avatar
Σκέφτομαι πως εδώ έχουμε με κάποιο τρόπο όλοι έναν διαδικτυακό εαυτό. Που "ζει", επικοινωνεί, υπάρχει, συνυπάρχει. Είναι δύσκολη αυτή η συνύπαρξη. Στερείται την ουσία του αγγίγματος.Του βλέμματος τη ζεστασιά. Τη χροιά της φωνής,την εικόνα της πραγματικής ζωής και των επιλογών της, της αύρας της, των αξιών που τελικά πραγματώνει,όχι που απλώς υποστηρίζει.
Και όμως. Αυτός ο διαδικτυακός εαυτός έχει τη δυναμή του.
Μπορεί να καλύψει πολλά από εκείνα που ρούφηξε αυτή η αχόρταγη και περίεργη εποχή . Πολλά που θεωρεί περιττά η εποχή της σύντομης συνάντησης. Πολλά από εκείνα που εμείς την αφήσαμε να μας πάρει.
Όπως τη συνομιλία με ουσία και άνοιγμα ψυχής, με την αμεσότητα και την καθαρότητα του προφορικού ή και του γραπτού λόγου. Όπως το διάλογο με επιχειρήματα. Οπως αυτό που λέγεται "πνευματική επικοινωνία". Όπως την αποκάλυψη της ευαισθησίας, των αναζητήσεων, την έκφραση του προβληματισμού και των πεποιθήσεων, την επικοινωνία της μουσικής,των ιδεών για τον κόσμο, της αισθητικής του καθένα μας.
Υπάρχουν πρόσωπα που τα γνώρισα καλύτερα από εδώ. Γιατί μίλησαν για όσα δεν θα μιλούσαν να μιλήσουν σε πεζές καθημερινές συνομιλίες. Είδα πλευρές τους τις οποίες δεν ήξερα. Και ας είχαμε μοιραστεί στιγμές... Υπάρχουν πρόσωπα που τα αγάπησα από εδώ,τα συνάντησα με λαχτάρα και στην πραγματική ζωή και ένιωσα πόσο καλά τελικά γνωριζόμαστε. Πόσο ουσιαστική και δυνατή είναι η πνευματική φιλία, έστω με την αδυναμία του διαδικτύου να ενώσει αληθινά τα βλέμματα. Εδώ είδα την αξία της μετακίνησης μέσω του διαλόγου.Της μετατόπισης από την "στάση των βεβαιοτήτων" μας, που συχνά μάς θολώνουν τις πλευρές της "αλήθειας"...
Οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα μαγικά. Μπορούμε νσ κάνουμε τη δυνατότητα των άχαρων μέσων δύναμη.
Θα γυρίσω λίγο το νόμισμα από την άλλη. Το συνηθίζουμε με τα παιδιά στο Εργαστήρι όταν χαιρόμαστε της αντιλογίας τα παιχνίδια. .
Υπάρχουν πρόσωπα που με τρόμαξαν από εδώ. Έτοιμα να κατασπαράξουν και να κρίνουν ανθρώπους, όχι απλώς την "άλλη άποψη".
Είδα πρόσωπα που είναι εδώ για να ακονίζουν ξίφη. Όχι για να μαθαίνουν πώς μπορεί να βλέπει τα πράγματα ο άλλος άνθρωπος. Είδα ανθρώπους που γνώριζα στην πραγματική ζωή να με τρομάζουν. Και ας νόμιζα πως τα γνώριζα καλά . Έδειξαν από εδώ έναν άλλο εαυτό.Με λύπη διαπίστωσα συχνά πως αυτή τους η πτυχή δεν ήταν απλά μια άτυχη, ανθρώπινη στιγμή, μια άτυχη αποκάλυψη. Μα μία αθέατη ασχήμια για τα δικά μου μάτια.(...το τονίζω : Για τα δικά μου μάτια ).
Και ας μην ξεχνάμε και αυτό. Είναι εύκολο σ' αυτόν τον διαδικτυακό κόσμο να χάσει κανείς το... avatar του. Ή καλύτερα.Εκείνο να χάσει τον προσανατολισμό του. Τον σκοπό και το πρόσωπό του. "Μες τες πολλές κινήσεις και ομιλίες", ή μέσα από την ευκολία του πληκτρολογίου και την θολούρα της διαδικτυακής ζωής.
Με μια γλυκιά μελαγχολία με το πείσμα πως οι άνθρωποι μπορούμε τα θαύματα στέλνω διαδικτυακή καλημέρα.
Χειρόγραφες σημειώσεις Ισαάκ Νεύτων από την παρακολούθηση μαθημάτων Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών, Πανεπιστήμιο του Cambridge
